Το ανοικτό κάταγμα κνήμης είναι ένας βαρύς τραυματισμός υψηλής ενέργειας. Με τον τραυματισμό γίνεται διάσπαση του δέρματος των μυών και των μαλακών μορίων γύρω από το κάταγμα. Έτσι τα σπασμένα άκρα του οστού να εκτίθενται στο εξωτερικό περιβάλλον. Άμεση συνέπεια αυτής της έκθεσης είναι η αυξημένη πιθανότητα μόλυνσης και επέκτασής της στο οστό με καταστροφικές συνέπειες.
Τα ανοικτά κατάγματα κνήμης ταξινομούνται ανάλογα την βαρύτητά τους και αντιμετωπίζονται ανάλογα. Η ταξινόμηση των ανοικτών καταγμάτων κατά Gustilo ακολουθείται στην καθημερινή πρακτική.
Μεγάλη σημασία πρέπει να δίδεται και στην βαρύτητα της βλάβης των μαλακών μορίων. Η ταξινόμηση των βλαβών μαλακών μορίων κατά Tscherne ακολουθείται στην καθημερινή πρακτική.
Άμεση προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των ανοικτών καταγμάτων είναι η σταθεροποίηση τους έτσι ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω βλάβη των μαλακών μορίων. Πρέπει να γίνει εκτενής χειρουργικός καθαρισμός και χορήγηση αντιβιοτικών για να αντιμετωπισθεί η μόλυνση τοων μαλακών μορίων και του οστού.
Η ανάταξη και οριστική σταθεροποίηση ανοικτών καταγμάτων με εκτεταμένη βλάβη οστού και μαλακών μορίων (κατηγορίας ΙΙΙ ιδίως με μεγάλο έλλειμμα μυών και δέρματος καθώς και με αγγειακή ή νευρική βλάβη) είναι αδύνατη και επισφαλής. Για τον λόγο αυτό χρειαζόμαστε μια γρήγορη προσωρινή σταθεροποίηση έτσι ωστε να δοθεί η δυνατότητα να επουλωθεί ο φάκελος των μαλακών μορίων και να αντιμετωπιστεί τυχόν λοίμωξη. Εδώ λοιπόν έχει θέση η εξωτερική οστεοσύνθεση.
Η εξωτερική οστεοσύνθεση μπορεί να αποτελέσει προσωρινή λύση και να αντικατασταθεί αργότερα από εσωτερική (πλάκα βίδες ή ενδομυελικό ήλο). Υπάρχουν βέβαια εξωτερικά πλαίσια που εξασφαλίζουν εξαιρετική σταθερότητα (π.χ. Ilizarov) και μπορούν να αποτελέσουν οριστική θεραπεία.
Το περιστατικό που παρατίθεται παρακάτω πρόκειται για ασθενή 34 ετών με ανοικτό κάταγμα διάφυσης κνήμης με εκτεταμένη βλάβη μαλακών μορίων – μεγάλη περιοστική αποκόλληση εκτεθειμένο σε μολυσμένο περιβάλλον.
Έγινε εκτεταμένος χειρουργικός καθαρισμός, έκπλυση, σύγκλειση του δέρματος και τοποθέτηση εξωτερικής οστεοσύνθεσης
Ο ασθενής έλαβε ενδοφλέβια και από του στόματος αντιβιοτική αγωγή. Τακτικός εργαστηριακός έλεγχος με γενική αίματος, ΤΚΕ, CRP για παρακολούθηση της μόλυνσης. Ταυτόχρονα αλλαγές τραύματος και παρακολούθηση της επούλωσης.
Δύο εβδομάδες μετά με αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο και επουλωμένα μαλακά μόρια έγινε οριστική αντιμετώπιση με στατική ενδομυελική ήλωση
